|
آموزش اندازه کردن دوچرخه
کمیته آموزش فدراسیون دوچرخه سواری دومین بخش روش های اندازه کردن دوچرخه را منتشر کرد.
بخش دوم:
اصول اولیه اندازه کردن
اگر ساختار دوچرخه درست تنظیم شود، تعادل و توازن میان توان، راحتی و استقامت مستمر را به دنبال خواهد آورد. این که در مسابقات جاده شرکت می‌کنید، یا در تایم‌تریل، یا کریتیوم، یا این که دوچرخه‌سواری را به صورت ورزشی تفریحی دنبال می‌کنید، تفاوت‌های جزئی در نحوه تنظیم دوچرخه را منجر می‌شود، با این حال اساس این تنظیمات مشابه است. تجربه فرد در دوچرخه‌سواری می‌تواند بر جسارت او هنگام قرار گرفتن بر روی دوچرخه اثر بگذارد. هنگام راندن در خیابان اگر ساختار دوچرخه‌تان درست تنظیم شده باشد قادرید با امنیت و اطمینان خاطر بیشتری آن را هدایت کنید. بالاتنه باید به راحتی روی زین قرار گیرد، در حالی که به سبکی بر بازوها و دستها تکیه دارد و وزن بدن‌تان هم باید در تعادلی طبیعی بر روی دوچرخه قرار گرفته باشد. نباید در لمبرها، ستون فقرات، گردن، شانه‌ها، بازوها و دستها احساس فشار کنید. تقسیم فشار میان عضله چهارسر ران و عضلات تاکننده در محل کشاله ران، ثبات در پاها را موجب می‌شود. هر دو پا باید در حالی که در طول رکاب زدن وضعیت خود را در سطحی صاف و موازی با هم حفظ می‌کنند به یک میزان در حرکت رو به پائین و بالا مشارکت داشته باشند.
در بهترین حالت پاهای شما باید صاف (نه متمایل به جلو و نه عقب) روی پدال و موازی با هم قرار بگیرد، این روش بدعتی در مقابل باور سنتی در مورد وضعیت صحیح قرارگرفتن پا روی پدال محسوب می‌شود. در گذشته چنین پنداشته می‌شد که باید اجازه داد سطح مشترک کفش/ رکاب الگوی «طبیعی» خود را دنبال کند. در پی آن با پیشرفت و توسعه در عرصه تولید پل کفش و پدال که امکان حرکت روان پا بر روی پدال را فراهم می‌آورد، این باور هر چه بیشتر تقویت شد. این عقیده که پاهای دور از هم، و بنابراین زانوهای باز از هم یک خصیصه فیزیکی ذاتی و طبیعی است، به شدت تبلیغ می‌شد؛ در حالی که اغلب چنین نیست. این ناهنجاری در بیشتر موارد ناشی از کوتاهی نوار ایلیوتیبیال یا خشکی عضلات گردانده خارجی در ناحیه لمبرهاست و البته هر دوی این معایب به سادگی قابل اصلاح هستند. بیشترین توانایی در انتقال نیرو در حالتی است که ساق پا بر قامه عمود است. دوچرخه‌سواران کورسی و کسانی که دوچرخه‌سواری را به صورت ورزشی حرفه‌ای دنبال می‌کنند، بعد از مدتی حرکت شناور پا بر روی پدال را کنار می‌گذارند، چون این شیوه از انرژی‌شان می‌کاهد و وقتی خط حرکت پا روی پدال و فشار پا به آن منظم باشد کارایی بیشتری دارند.
ستون فقرات بی‌حرکت و انحنای اندک رو به جلو در لگن خاصره به آرنج‌ها امکان خم شدن طبیعی را می‌دهد. در این وضعیت است که عضلات عمقی و مرکزی را به کار می‌گیرید و به این ترتیب شالوده مستحکمی برای عضلات مهم‌تر درگیر در کار رکاب زدن می‌سازید: یعنی عضلات چهارسر رانی، همسترینگ‌ها و عضلات سرینی. قرار گرفتن در این وضعیت به شما امکان می‌دهد در حالی که تعداد ضربان قلب‌تان کمتر و میزان مصرف اکسیژن‌تان کمتر است، انرژی بیشتری تولید کنید و به این ترتیب شروع خستگی و کوفتگی به تعویق می‌افتد. این شیوه نشستن روی دوچرخه نه تنها باعث می‌شود بدن جمع تر شود و در نتیجه مقاومت هوا کاهش یابد، بلکه چون بالاتنه به سمت پاها پائین آمده است و آرنج‌ها هم خم هستند، ضربه‌ها را بهتر می‌گیرد. در این حالت شانه‌ها آرام هستند و تنفس راحت تر و دارای ریتم خواهد بود.
قرارگرفتن کارا و مفید روی دوچرخه، به استفاده بیش از حد از یک گروه عضلانی خاص منجر نخواهد شد. بسیاری از دوچرخه‌سواران حرفه‌ای از ناراحتی و درد در پائین کمر، به ویژه بعد از راندن‌های طولانی‌مدت شکایت دارند. این نشان می‌دهد که آنها تمام عضلات عمقی و نیز ماهیچه پسواس در ناحیه کمر و عضلات سرینی متوسط را به کار نگرفته‌اند. این وضعیت به کشش مفرط در ناحیه پائین کمر منجر می‌شود. نحوه صحیح نشستن و حفظ تعادل بر روی دوچرخه را نشان می‌دهد. در ادامه به تنظیمات زین بیشتر پرداخته می‌شود، اما در این جا همین قدر باید اشاره کرد که وضعیت زین و اندازه کردن صحیح دوچرخه بسیار حیاتی است. وقتی ارتفاع زین درست باشد مفاصل زاویه باز خواهند داشت و عضلات مهم و عمده با انرژی و کارایی بیشتری کار می‌کنند. کسی که در اندازه کردن دوچرخه به خوبی مهارت داشته باشد، زاویه زین و نیز وضعیت جلو و عقب آن را به درستی تنظیم می‌کند تا دوچرخه‌سوار امکان بهره بردن بیشتر از بزرگترین و نیرومندترین گروه عضلانی بدن یعنی عضلات سرینی را پیدا کند. عضلات سرینی قوی و نیرومند، به کمک آهنگ ملایم و نیرومند رکاب زدن، امکان صعود بهتر در سربالایی‌ها را فراهم می‌آورد، خواه دوچرخه‌سوار از روی زین بلند شده باشد و خواه در وضعیتی نشسته به صورت انفرادی یا گروهی در حال رکاب زدن باشد.
یک دوچرخه‌سوار جاده با پنج نقطه از دوچرخه در تماس است: دو پدال، زین و دو دسته فرمان. دوچرخه‌سواران تایم‌تریل که وضعیت آیرودینامیک خاصی دارند و نیز ورزشکاران تریاتلون(سه گانه) در ناحیه ساعد نیز با دوچرخه در تماس هستند. این نقاط تماس باید مشخص و تنظیم شوند تا از کوفتگی یا فشار بیش از حد بر یک گروه عضلانی خاص جلوگیری شود. تفاوت در ابعاد و اندازه بدن افراد اختلاف قدرت را به دنبال دارد و بنابراین هر دوچرخه‌سوار متفاوت از دیگریست. به این ترتیب اتکا به یک سیستم ثابت برای تعیین قطعی و مطلق زوایا و درصدها غیرممکن است. مشکل اساسی در اندازه کردن‌های رایج در فروشگاه‌های دوچرخه این است که آنها اغلب کارکرد آناتومیکی بدن هر فرد را نادیده می‌گیرند. در بسیاری از تنظیمات مکانیکی، ویژگی‌های بیومکانیکی‌ای که خاص بدن و فیزیک متفاوت افراد است، در نظر گرفته نمی‌شوند.
دکتر ارنی فِرِل متخصص کایروپرکتیک (طب مفصلی) با محوریت ورزش است که بیش از سی سال تجربه کار با قهرمانان المپیک و دوچرخه‌سواران حرفه‌ای و آماتور را دارد. او در سیستم اندازه کردن منحصربفرد خود ترکیبی از سنجش‌های جسمانی و به کارگیری دقیق و سنجیده بافت‌های نرم بدن را مورد استفاده قرار داده است. او دریافته که درد در ناحیه لمبر و زانو به دلیل استفاده بیش از حد از عضلات، مشکل شایع در میان دوچرخه‌سواران حرفه‌ایست. 65 درصد دوچرخه‌سواران اعلام کرده‌اند که بعد از راندن‌های بیش از 80 کیلومتر دچار درد لمبر و زانو می‌شوند.
در قهرمانانی که از نظر فیزیکی بسیار فعال هستند هم رباط‌های جلویی و هم رباط‌های عقبی نهایت ثبات را در کشش و ثبات کمتر را در خمش‌ها تأمین می‌کنند. کشش، عمل افزایش زاویه بین استخوان و اندام در ناحیه مفصل و خمش، کاهش این زاویه است. هنگام پازدن، کشش و خمش همزمان و به سرعت در پاها رخ می‌دهد. عدم تعادل در فشاری که توسط هر یک از پاها در طی رکاب زدن (اعمال ضربه) به هر پدال وارد می‌آید، می‌تواند منجر به تحمیل فشاری بیش از حد و نامتناسب به مفاصل لمبر و زانوها شود و پارگی‌های میکروسکوپی در بافت‌ها را در پی داشته باشد. این جراحت‌های میکروسکوپی ممکن است در اثر افزایش ناگهانی مدت یا فشار دوچرخه‌سواری هم بوجود آیند، به ویژه در دنده‌های سنگین. حرکتی که به شدت تکرار شود می‌تواند عدم تعادل یا خشکی کپسول‌های مفاصل سینوویال را به همراه آورد. مفاصل سینوویال، مثلاً زانوها، حاوی مایعی هستند که آنها را هم نرم و هم تغذیه می‌کند و سبب تداوم کارکرد راحت و بدون اصطکاک‌شان می‌شود. اگر این کپسول‌ها خشک باشند، مفصل در بخشهای در حال حرکت، ساییده و ملتهب می‌شود.
مورد دیگری که اغلب مورد غفلت قرار می‌گیرد وجود اختلاف بلندی پاهاست. تفاوت در ارتفاع پاها ممکن است مادرزادی باشد، اما معمولاً در اثر تحلیل رفتن و ضعف بافت نرم روی می‌دهد. هر دو حالت در اندازه کردن دوچرخه تأثیر دارند و باید مورد توجه قرار گیرند. اختلاف ارتفاع مادرزادی را باید با استفاده از ارتز یا پرکردن فاصله برطرف کرد و در صورتی که این اختلاف ناشی از ضعف عضله باشد می‌توان ماساژ و کشش‌های معمولی را برای اصلاح آن به کار برد. تغییراتی که در اثر جوش‌خوردگی جای جراحت‌ها یا زخم‌های بعد از عمل بوجود می‌آیند هم می‌توانند اندازه کردن درست و دقیق را تحت تأثیر قرار دهند. متخصصان علم پزشکی قادرند مشکل را با تعیین محل دقیق درد شناسایی و بررسی کنند. در دوچرخه‌سواری ناحیه لمبر معمولاً نقطه شروع درد است. حال با فرض این که متخصصی که دوچرخه را اندازه و متناسب شما می‌کند همه موارد فوق را در مورد شما مد نظر قرار می‌دهد به سراغ فرایند اندازه کردن می‌رویم.
گفتنی است علاقه مندان می توانند جهت مطالعه بخشهای قبلی این مطلب به قسمت اخبار کمیته آموزش مراجعه نمایند.
ادامه این مطلب ظرف روزهای آینده از طریق سایت فدراسیون دوچرخه سواری منشر خواهد شد.
|
